Mütercim Tercümanlık

Türkçede mütercim ve tercüman kavramları genellikle birbirine karıştırılmaktadır. Herhangi bir dilde yazılmış bir dokümanı başka bir lisana çeviren kişiye mütercim denirken, herhangi bir dildeki bir konuşmayı bir başka dile çeviren kişiye ise tercüman denilmektedir. Son dönemde her iki terimi de karşılayacak biçimde çevirmen terimi kullanılabilmektedir.

Türkiye ekonomisinin büyümesi ve Türkiye’nin tüm dünyada artan ekonomik ve siyasi iş birliğiyle, profesyonel mütercim ve tercümanlara olan talep her geçen gün artmaktadır. Küreselleşme, mütercim tercümanlık hizmetleri pazarını dünyada en hızlı büyüyen pazarlardan biri haline getirmiştir. Birçok ülkede mütercim tercümanların kabul edilmiş ve onaylanmış niteliklere sahip olması gerekmektedir. Türkiye’de de durum farklı değildir. Tüm bu hususlar üniversitelerin mütercim tercümanlık bölümlerini mükemmel bir kariyer tercihi haline getirmiştir.

Mütercim Tercümanlık Bölümleri

Üniversitelerin Mütercim Tercümanlık bölümleri, öğrencilerin dil uzmanı olarak çalışmak ve dillere yönelik yeteneklerini ve tutkularını geliştirmek için gereken uzmanlığı kazanmalarını sağlayan lisans ve lisansüstü eğitim fırsatları sunmaktadır. Hukuk ve finanstan edebiyata ve medyaya kadar çok çeşitli metinlere maruz kalmak, mezunların dinamik çeviri pazarına yanıt vermek üzere iyi hazırlanmalarını sağlamaktadır. Sözlü çeviri (tercümanlık) öğrencileri ayrıca çeşitli tercümanlık bağlamlarına maruz kalırlar ve bunları mesleğin taleplerine göre donatmak için uluslararası üst düzey, deneyimli konferans tercümanları tarafından eğitilirler.

Üniversitelerde sunulan uygulamalı eğitimin yanı sıra, öğrenciler edebiyat, film ve uyum çalışmaları, medya, altyazı ve dublaj, web sitesi çevirileri ve multimedya dahil olmak üzere çok çeşitli alanları kapsayan akademik çeviri ve yorumlama disiplinleri ile tanışırlar.

Mütercim Tercümanlık bölümlerinden mezun olanlar genellikle turizm endüstrisi, yerel yönetim ve ticareti kapsayan kurumlarda iş bulabildikleri gibi serbest olarak da çalışabilmektedirler. Tercümanlar ayrıca uluslararası konferanslarda, yerel ve ulusal hükümet kurumlarında ve uluslararası topluluklarda çalışma fırsatı bulabilirler. Programların doğası, öğrencilerin yayıncılık, düzenleme, gazetecilik, halkla ilişkiler, pazarlama ve tanıtım ve reklamcılık gibi bir dizi ilgili alana girmesini de mümkün kılmaktadır. Günümüzde mütercim tercümanlık bölümü mezunlarının iş bulamama sorunu birçok diğer bölüme göre daha düşüktür.

Türkiye’de Mütercim Tercümanlık

Ülkemizde birçok üniversitenin mütercim tercümanlık bölümü bulunmaktadır. Çok farklı dillerde bölümler bulunsa da genellikle İngilizce mütercim tercümanlık bölümleri popülerdir. YGS sınav puanları baz alındığında, bunlar arasında en öne çıkanları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

1.         İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

2.         İzmir Ekonomi Üniversitesi

3.         Hacettepe Üniversitesi

4.         Çankaya Üniversitesi

5.         Yaşar Üniversitesi

6.         Doğu Akdeniz Üniversitesi

7.         İstanbul Üniversitesi

8.         İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

9.         Marmara Üniversitesi

10.       Ege Üniversitesi

Türkiye’de mütercim tercümanlar mezun olduktan sonra hem kamuda hem de özel sektörde iş imkânı bulabilmektedir. Uluslararası kuruluşlarda işe giren mezunlar da mevcuttur. Kamu sektöründe genel olarak çok büyük sorunlar bulunmasa da özellikle özel sektörde çalışan mütercim tercümanlar için birtakım zorluklar bulunmaktadır. Zira, mütercim tercümanların bir meslek odası ve meslek standartlarını ve mesleki yeterliliği belirleyen bir mevzuat düzenlemesi bulunmamaktadır.

Bu zorluklar üniversitelerin mütercim tercümanlık ya da çeviri bilim bölümlerinden mezun olanlar çeviri bürosu kurabilmekte veya bu bürolarda herhangi bir şart olmaksızın çalışabilmektedirler. Meslek standartlarının bulunmaması nedeniyle yeterlilik sertifikasyonu da yapılamamaktadır. Bu da yapılan çevirilerin kalitesini düşürmekte ve herhangi bir seviyede dil bilgisine sahip kişilerin çeviri sektöründe faaliyet göstermelerine neden olabilmektedir.

Bununla birlikte, Türkiye’de mütercim tercümanlara yönelik ihtiyaç oldukça yüksek seviyededir. Yukarıda sayılan temel zorlukların giderilmesi halinde, işinde ehil ve kaliteli tercümeler yapabilen insan gücüne sahip olmak mümkündür.